بررسی ارگونومیکی برخی تراکتورهای متداول در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدعلی رستمی ¹
• ارژنگ جوادی ²
• محسن حیدری سلطان آبادی ³
• عباس مهدی نیا ⁴
• محمد شاکر ⁵

¹ بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، کرمان، ایران

² مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج، ایران

³ مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان، اصفهان، ایران

⁴ مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی، مشهد، ایران

⁵ مرکز تحقیقات کشاورزی فارس، شیراز، ایران

https://doi.org/10.22067/jam.v5i2.28364

چکیده

یکی از مواردی که در انتخاب تراکتورهای وارداتی و ساخت داخل باید مورد توجه قرار گیرد راحتی کاربر از نظر دسترسی به قسمت‌های کنترلی و راحتی سوار شدن می‌باشد. این تحقیق به‌منظور بررسی سازگاری بعضی از تراکتورهای وارداتی و ساخت داخل با اندازه و محدودیت حرکتی اعضای کاربران انجام گردید. چهار نوع تراکتور مورد مطالعه شامل مسی‌فرگوسن 285، مسی‌فرگوسن 399، والترا و نیوهلند بودند. در این طرح ابتدا داده‌های تن‌سنجی مورد نیاز، در پنج استان کشور برای 250 نفر از کاربران تراکتورها به‌طور تصادفی، اندازه‌گیری شد. سپس برخی مشخصات تراکتورها با داده‌های نظیر تن‌سنجی صدک‌های پنجم و نود و پنجم کاربران مقایسه گردید. نتایج به‌دست آمده نشان داد فاصله جاپایی تراکتورهای مطالعه شده از زمین و ارتفاع پلکان‌های آنها زیاد بود و با افزایش تعداد پلکان‌های تراکتورها و کاهش ارتفاع آنها می‌توان وضعیت مطلوب را ایجاد نمود. عمق صندلی تراکتورهای نیوهلند و والترا برای رانندگان صدک پنجم زیاد بوده و در نظر گرفتن پشتی مناسب که ضخامت آن قابل تغییر باشد برای رفع مشکل پیشنهاد گردید. بررسی‌ها نشان داد، عمق صندلی تراکتورهای مسی‌فرگوسن 285 و 399 کوتاه‌تر از طول ران رانندگان صدک نود و پنجم بود و نیاز به افزایش 10 سانتی‌متر به عمق صندلی آن‌ها می‌باشد. ارتفاع پشتی صندلی تراکتورها برای رانندگان صدک پنجم و نود و پنجم کوتاه بود. در تراکتورهای مسی‌فرگوسن 285 و والترا فاصله فلکه فرمان از نقطه مرجع صندلی بیشتر از طول دست رانندگان صدک پنجم بود. بنابراین دست رانندگان برای تسلط مطلوب بر فرمان کوتاه ارزیابی گردید. بررسی‌ها نشان داد که رانندگان برای دسترسی به اهرم دنده در تراکتور مسی‌فرگوسن 399 دچار مشکل هستند و افزایش گستره جابه‌جایی صندلی برای تسلط بهتر رانندگان روی اهرم دنده به میزان 5 تا 10 سانتی‌متر توصیه شد.

کلیدواژه‌ها

• ارگونومی
• تراکتور
• تن‌سنجی

20.1001.1.22286829.1394.5.2.21.4

مراجع

1. Gupta, P. K., M. L. Gupta, and A. P. Sharm. 1983. Anthropometric survey of Indian farm workers. Journal of AMA 14 (1): 27-30.

2. Mganilwa, Z. M., S. M. Mpanduji, P. J. Makungu, and H. O. Dihenga. 2003. Promoting local production of small multipurpose tractors in Tanzania. International conference on industrial design engineering, UDSM, DAR ES SALAAM, JULY 17-18.

3. Sanders, S. M., and E. J. McCormic. 1987. Human Factors in Engineering and Design. McGraw-hill Book Company.

4. Smith, D. W., B. G. Sims, and D. H. O. Neil. 1994. Testing and evaluation of agricultural machinery and equipment. Principle and practices. FAO Agricultural Services Bulletin 110. Rome: 67-89.

5. Studman, C. 1998. Ergonomic in apple sorting. A pilot study. Journal of Agricultural Engineering Research 70: 323-334.

6. Woodson, W. E., and T. P. Berry. 1992. Human Factors Design Handbook. McGraw – Hill Book Company.

7. Yadav, R., and V. K. Tewari. 1998. Tractor operator Workplace design – a review. Journal of Terramechanics 35 (1): 41-53.

8. Yisa, M. G. 2002. Ergonomic of tractor assembled in Nigeria. Biosystems Engineering 81 (2): 169-177.