بررسی عملکرد تعاونی‌های خدمات مکانیزاسیون کشاورزی استان گیلان با استفاده از رهیافت ترکیبی Delphi-AHP-SWOT

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی بامداد
• مرتضی زنگنه
• سیدحسین پیمان

گروه مهندسی بیوسیستم، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

https://doi.org/10.22067/jam.2024.89685.1280

چکیده

این مطالعه باهدف ارزیابی عملکرد تعاونی‌های خدمات مکانیزاسیون استان گیلان انجام شد. بدین منظور از یک رهیافت ترکیبی از روش‌های دلفی، تحلیل سلسله مراتبی و همچنین روش سوات استفاده شد. ابتدا عوامل مؤثر بر عملکرد تعاونی‌های خدمات کشاورزی با مرور مطالعات پیشین در حوزه آسیب‌شناسی عملکرد تعاونی‌های کشاورزی، نزدیک‌ترین عوامل مؤثر بر عملکرد تعاونی‌های مکانیزاسیون و آسیب‌های وارده بر آن‌ها شناسایی شد. برای انطباق گویه‌های به‌دست‌آمده از منابع با شرایط تعاونی‌های خدمات مکانیزاسیون کشاورزی استان گیلان از روش دلفی استفاده شد. فرآیند دلفی در سه دور انجام شد و نهایتاً گویه‌های اصلی مشخص‌شده و وزن‌دهی شدند. در ادامه با استفاده از ماتریس سوات، نقاط ضعف، قوت، فرصت‌ها و تهدیدهای تعاونی‌های خدمات مکانیزاسیون مشخص‌شده و از گروه کارشناسان برای رتبه‌بندی آن‌ها استفاده شد. در پایان، راهبردهای سوات برای مواجهه با آسیب‌های وارده بر عملکرد تعاونی‌های خدمات مکانیزاسیون تعیین و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی وزن‌دهی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که ناچیز بودن سرمایه شرکت تعاونی و مشکلات مالی و اعتباری، نبود ابزار و ادوات کافی برای کسب درآمد اعضا، سخت‌گیری بانک‌ها درخصوص ارائه تسهیلات، وجود انحراف در انتخاب اعضای تعاونی مهم‌ترین موانع این شرکت‌ها هستند. مهم‌ترین راهبردهای پیشنهادی عبارتند از: بهره‌گیری از سرمایه‌گذاری داخلی (اعضا شرکت) و جذب سرمایه از طرف کارآفرینان، اجرای تورهای بازدید از سایر تعاونی‌های فعال برای تبادل اطلاعات با اهداف آموزشی، کاهش کارمزد، افزایش مقدار تسهیلات و کاهش الزامات ضمانت در فرآیند دریافت تسهیلات برای تعاونی‌های تازه تأسیس و کارآفرینان این حوزه.

کلیدواژه‌ها

• آسیب‌شناسی
• اعضای تعاونی
• تسهیلات
• خدمات مکانیزاسیون
• دلفی

موضوعات

• مهندسی سامانه‌های کشاورزی (گلخانه، پرورش ماهی، تولید قارچ)

©2025 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)

مراجع

1. Abdulquadri, A. F., & Mohammed, B. T. (2012). The role of agricultural cooperatives in agricultural mechanization in Nigeria. World Journal of Agricultural Sciences, 8(5), 537-539. https://doi.org/10.5281/zenodo.810109
2. Ahmadpoor, A., Mokhtari, V., & Poorsaeed, A. (2014). Identifying Success Factors of Agricultural Production Cooperatives in Ilam Province of Iran. Village and Development, 17(3), 105-122. (in Persian). https://doi.org/10.30490/rvt.2018.59407
3. Aldrich, J. (2005). Fisher and Regression. Statistical Science, 20(4), 401-417. https://doi.org/10.1214/088342305000000331
4. (2019). Statistics of Agricultural Mechanization Cooperatives. General Directorate of Cooperatives, Labor and Social Welfare of Guilan Province. Rasht.
5. Ansari, H., Jourablou, M., Pourafkari, N., & Hashemianfar, A. (2015). Investigating the Social Factors that Influence Participation in Agricultural Cooperatives and Comparison with Industrial Cooperatives in Tehran Province. Co-operation and Agriculture (Taavon), 4(13), 73-98. (in Persian).
6. Baseri, B., Sadeghi, H., & Khaksar, G. R. (2010). Performance of producer cooperatives in Iran’s agriculture sector. Journal of Sustainable Growth and Development, 10(3), 1-24. (in Persian).
7. Dalkey, N., & Helmer, O. (1963). An Experimental Application of the Delphi Method to the Use of Experts. RAND Corporation. (RM-727/1-PR). Retrieved from: https://www.rand.org/pubs/research_memoranda/RM727z1.html#citation
8. Deng, X., Hu, Y., Deng, Y., & Mahadevan, S. (2021). Supplier selection using AHP methodology extended by D numbers. Expert Systems with Applications, 41(1), 156-167. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2013.07.018
9. Feizabadi, Y., & Javadi, N. (2017). Identifying and Prioritizing Marketing Barriers Facing Agricultural Production Cooperatives of Dargaz Township. Co - Operation and Agriculture (Taavon), 5(20), 39-63. (in Persian).
10. Forman, E. H., & Gass, S. I. (2001). The Analytic Hierarchy Process-An Exposition. Operations Research, 49(4), 469-486. https://doi.org/10.1287/opre.49.4.469.11231
11. Gholami, M., & Rahmani, M. (2021). Identifying educational needs of farmers in agricultural cooperatives using Delphi method. Journal of Extension Education and Practice, 12(1), 45-60.
12. González-Prida, V., Barberá, L., Viveros, P., & Crespo, A. (2012). Dynamic Analytic Hierarchy Process: AHP method adapted to a changing environment. IFAC Proceedings Volumes, 45(31), 25-29. https://doi.org/10.3182/20121122-2-ES-4026.00005
13. Guo, S., & Zhao, H. (2022). Fuzzy best-worst multi-criteria decision-making method and its applications. Knowledge-Based Systems, 121, 23-36. https://doi.org/10.1016/j.knosys.2017.01.010
14. Hazrati, M., & Babaei Fini, O. (2012). Identify the factors affecting the inactivation of agricultural cooperatives using Delphi analysis (case study: county Khodabandeh). Journal of Regional Planning, 2(6), 91-104. (in Persian).
15. Heydari, F., Naderi M. K., Yaghoubi Farani, A., & Heidary, A. (2017). Analyzing Agricultural Cooperatives Performance in Hamedan Province Based on Combined Evaluation Model. Co-operation and Agriculture (Taavon), 6(23), 145-169. (in Persian).
16. Karami, Sh, & Agahi, H. (2010). Factors affecting the success of cooperatives in Iran: a case study of “out-of-season products cooperatives” in Kermanshah province. Village and Development, 13(2), 31-60. (in Persian). https://doi.org/10.30490/rvt.2018.59198
17. Karimi, S., Salehi, A., & Zare, M. (2022). Challenges Facing Agricultural Cooperatives in Afghanistan: A SWOT Analysis. International Journal of Agricultural Extension, 10(2), 123-135.
18. Khafaie, B. (2010). Factors contributing to the lack of success in the agricultural cooperative companies of Bushehr and Dashtestan cities. Co-operation and Agriculture (Taavon), 20(212), 183-200. (in Persian).
19. Khosravi, M., & Mohammadi, S. (2021). Prioritizing factors affecting agricultural cooperatives' performance using AHP. Journal of Rural Studies, 87, 123-134.
20. Kianfar, A. (2016). Technical, economic and job creation evaluation of agricultural mechanization companies and the views of farmers towards them in North Khuzestan. Master's thesis. Faculty of Agriculture and Natural Resources, Ramin Khuzestan University of Agriculture and Natural Resources. (in Persian).
21. Madureira, T., Nunes, F., Mata, F., & Vaz-Velho, M. (2024). A SWOT Analysis of Organizations in the Agri-Food Chain Sector from the Northern Region of Portugal Using the PESTEL and MEETHS Frameworks. Agriculture, 14, 1554. https://doi.org/10.3390/agriculture14091554
22. Marcis, J., de Lima, E. P., & da Costa, S. E. G. (2019). Model for assessing sustainability performance of agricultural cooperatives. Journal of Cleaner Production, 234, 933-948. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.06.170
23. Mardani, A., Zavadskas, E. K., & Govindan, K. (2020). A systematic review of the literature on the application of the Analytic Hierarchy Process (AHP) in agricultural cooperatives. Sustainability, 12(8), 3250.
24. Mardani, A., Zavadskas, E. K., Govindan, K., Senin, A. A., & Jusoh, A. (2021). VIKOR technique: A systematic review of the state of the art literature on methodologies and applications. Sustainability, 8(1), 37. https://doi.org/10.3390/su8010037
25. Mohammadi, S., & Gholami, M. (2022). Economic and social factors affecting agricultural cooperatives: An AHP approach. International Journal of Agricultural Management, 10(2), 78-90.
26. Mozaffari, M. M. (2016). Survey of the economic efficiency of agricultural cooperatives in the Buin Zahra city and prioritization of their problems faced in the management process and the marketing system. Rural Development Strategies, 2(4), 364-383. (in Persian).
27. Pamučar, D., Stević, Ž., & Sremac, S. (2022). A new model for determining weight coefficients of criteria in MCDM models: Measurement of alternatives and ranking according to COmpromise Solution (MARCOS) method. Facta Universitatis, Series: Mechanical Engineering, 16(2), 171-191.
28. Payman, H., & Bagheri, I. (2006). Investigating the status of agricultural mechanization cooperatives in Gilan province. General Directorate of Cooperatives of Gilan Province.
29. Pourtaheri, M., Papoli, M., & Fallahi, A. (2012). Assessment the Performance of Agricultural Cooperatives in Rural Areas Case Study: Khorramabad Township. Geography and Development, 10(26), 49-60. (in Persian).
30. Powell, C. (2003). The Delphi technique: myths and realities. Journal of Advanced Nursing, 41(4) 82-376. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2003.02537.x
31. Rahimi, M., & Mardani, A. (2021). The role of government policies in the performance of agricultural cooperatives: A systematic review. Agricultural Economics, 52(1), 1-15.
32. Rajaei, Y., Yaghoubi, J., & Donyaei, H. (2011). Assessing effective factors in development of entrepreneurship in agricultural cooperatives of Zanjan province. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 15, 1521-1525. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.03.323
33. Rezaei, R., Karimi, A., & Ahmadi, F. (2021). Evaluating the Performance of Agricultural Cooperatives Using SWOT Analysis: A Case Study in Iran. Journal of Co-operative Organization and Management, 9(1), 100-112.
34. Sa'di, H. (2018). Evaluating Agricultural Production Cooperatives of Iran: A Case Study in Kaboudarahang County of Hamedan Province. Village and Development, 10(2), 137-164. (in Persian).
35. Salehi, A., Zare, M., & Ahmadi, F. (2022). Integrating SWOT and AHP for Analyzing Factors Affecting Agricultural Cooperative Performance. Annals of Operations Research, 311(1-2), 123-145.
36. Shuqi, S., Jiasheng, W., & Dongwei, W. (2019). Development of Agricultural Mechanization in China and Its Current Strategic Focus. Agricultural Machinery & Technologies, 13(3), 4-7. https://doi.org/10.22314/2073-7599-2019-13-3-4-7
37. Sikalumbi, D., & Muchemwa, V. (2021). Critical Literature Review on Agriculture Co-Operatives in Developing Countries: A Poverty Mitigation Perspective. Texila International Journal of Management, 7(2), 1-17.
38. Solouki, M., Malekmohammadi, I., & Chizari, M. (2011). Investigating the effectiveness of extension educational activities in promoting knowledge of the members of agriculture production cooperatives in Semnan province. Co-operation and Agriculture (Taavon), 21(4), 151-170. (in Persian).
39. S. Department of Agriculture, Rural Business-Cooperative Service. (2002). Agricultural Cooperatives in the 21st Century (RBS Cooperative Information Report 60). Retrieved from: https://www.govinfo.gov/app/details/GOVPUB-A109-PURL-LPS33511
40. Zare, M., & Khosravi, M. (2022). Integrating SWOT and AHP for analyzing factors affecting agricultural cooperative performance. Annals of Operations Research, 311(1-2), 123-145.
41. Zare, M., Karimi, S., & Rezaei, R. (2023). The Impact of Government Policies on Agricultural Cooperatives Performance: Insights from SWOT Analysis. Journal of Agricultural Economics, 74(2), 345-365.