رابطه ماشین و خاک
سید محسن سیدان؛ احمد حیدری
چکیده
انجام عملیات خاکورزی مرسوم در اراضی دیم منجر به مشکلاتی نظیر فرسایش آبی و بادی خاک و ایجاد گرد و غبار میشود. علیرغم اینکه انجام عملیات خاکورزی حفاظتی در طول دوره آیش، روش شناخته شدهای برای کاهش فرسایش خاک است، اما هنوز عمده اراضی دیم استان همدان تحت خاکورزی مرسوم قرار دارند. فرسایش خاک در استان همدان عمدتاً به علت کاهش کیفیت ...
بیشتر
انجام عملیات خاکورزی مرسوم در اراضی دیم منجر به مشکلاتی نظیر فرسایش آبی و بادی خاک و ایجاد گرد و غبار میشود. علیرغم اینکه انجام عملیات خاکورزی حفاظتی در طول دوره آیش، روش شناخته شدهای برای کاهش فرسایش خاک است، اما هنوز عمده اراضی دیم استان همدان تحت خاکورزی مرسوم قرار دارند. فرسایش خاک در استان همدان عمدتاً به علت کاهش کیفیت خاک و تاثیر آن بر کاهش عملکرد محصولات، سالانه هزینههای درون مزرعهای قابل ملاحظهای را برکشاورزان منطقه تحمیل مینماید. از طرفی زارعین در صورتی در راستای حفاظت از خاک سرمایهگذاری انجام خواهند داد که منافع حاصله بیش از هزینههای آن باشد. این پژوهش بهمنظور ارزیابی اقتصادی اثر تناوب زراعی و روشهای مختلف خاکورزی در زراعت گندم دیم، در شهرستان کبودرآهنگ در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 اجرا گردید. برای این منظور اثرات اقتصادی ناشی از اعمال تیمارها با استفاده از روش بودجهبندی جزئی و شاخص نسبت منفعت به هزینه مورد بررسی قرارگرفت. آزمایش بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. در این تحقیق تاثیر دو تناوب زراعی شامل آیش- گندم و نخود- گندم بهعنوان عامل اصلی و روشهای مختلف خاکورزی شامل روش مرسوم (گاوآهن برگرداندار+ سیکلوتیلر)، خاکورز حفاظتی (گاوآهن چیزل با تیغههای قلمی+ غلتک)، خاکورزی حفاظتی (گاوآهن چیزل با تیغههای پنجهغازی+ غلتک) و کشت مستقیم (بیخاکورزی) بهعنوان عامل فرعی بر عملکرد و هزینهها مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که در سال خشک (92-1391) تیمار بیخاکورزی (کشت مستقیم) در مقایسه با سایر روشهای خاکورزی حفاظتی عملکرد بیشتری (حدود 25 درصد) نسبت به خاکورزی مرسوم داشت و از نظر اقتصادی درآمد خالص به میزان 3357 هزار ریال در هکتار افزایش داشته است و دارای نسبت به منفعت به هزینه 2.8 است که عدد قابل قبولی است. در سال دوم (93-1392) که آبیاری تکمیلی انجام شد از نظر اقتصادی و میزان عملکرد محصول، تیمار خاکورزی حفاظتی (گاوآهن چیزل با تیغههای پنجهغازی+ غلتک) نسبت به سایر تیمارهای خاکورزی برتری داشت. این تیمار نسبت به روش مرسوم عملکرد گندم را 6.2 درصد و درآمد را 2897 هزار ریال در هکتار افزایش داد، شاخص نسبت منفعت به هزینه در این تیمار برابر با 5.7 است که نشاندهنده توجیهپذیری این روش است. با توجه به نتایج بهدست آمده، میتوان در کشت دیم گندم روشهای خاکورزی حفاظتی را جایگزین روش مرسوم نمود.
احمد شریفی مالواجردی؛ حمیدرضا صادق نژاد؛ ابوالفضل فرجی
چکیده
در یک مزرعه با بقایای گندم اثر چهار روش خاکورزی شامل بی خاکورزی با ردیف کار، بی خاکورزی با خطی کار، خاکورزی مرسوم با دیسک و کم خاکورزی با چیزل پکر بر پارامترهای عملکردی ماشین های مورد استفاده و شاخص های انرژی تولید سویای تابستانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای عملکردی ماشین شامل ...
بیشتر
در یک مزرعه با بقایای گندم اثر چهار روش خاکورزی شامل بی خاکورزی با ردیف کار، بی خاکورزی با خطی کار، خاکورزی مرسوم با دیسک و کم خاکورزی با چیزل پکر بر پارامترهای عملکردی ماشین های مورد استفاده و شاخص های انرژی تولید سویای تابستانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای عملکردی ماشین شامل بازده مزرعهای، ظرفیت مزرعهای ماشین و شاخص فنی دقت کاشت، و شاخصهای انرژی شامل نسبت انرژی، بهره دهی انرژی، شدت انرژی و افزده انرژی اندازه گیری و محاسبه شدند. نتایج نشان داد که روشهای بیخاکورزی با خطی کار و ردیف کار بهترتیب دارای بازده مزرعهای کمتر و برابر با 56% و % 58/9 اما ظرفیت مزرعهای بیشتر و برابر 0/76 و 0/71 هکتار بر ساعت بودند. کم خاکورزی، پراکندگی کمتر و یکنواختی توزیع افقی بهتری را برای استقرار بذرها روی ردیف داشت. تیمار خطی کار بی خاک ورز نسبت به سایر تیمارها بیشترین نسبت انرژی به مقدار 5/4 و همچنین بیشترین عملکرد را با 3612 کیلوگرم بر هکتار داشت. همچنین به ازای هر مگاژول انرژی مصرفی، 0/19 کیلوگرم محصول را تولید و در ازای هر کیلوگرم سویا، 5/3 مگاژول یعنی کمترین انرژی را مصرف کرده است و مقدار افزوده خالص انرژی بیشتری را در مزرعه سبب گردید. با توجه به دقت کاشت و بهبود شاخص های انرژی، روش های کم خاک ورزی و بی خاک ورزی جایگزین مناسبی به جای روش مرسوم برای تولید سویا هستند.
پرویز احمدی مقدم؛ لعیا افتخاری؛ عارف مردانی کرانی؛ حبیب خداوردیلو
چکیده
روشهای خاکورزی حفاظتی که با مدیریت مناسب بقایای محصول همراه باشد یکی از راهکارهای مؤثر در جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف انرژی و کاهش هزینهها در کشاورزی بهشمار میرود. در این تحقیق، تأثیر روشهای مختلف خاکورزی بر پوشش بقایای گیاهی، مقاومت مکانیکی خاک و پایداری خاکدانهها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین ...
بیشتر
روشهای خاکورزی حفاظتی که با مدیریت مناسب بقایای محصول همراه باشد یکی از راهکارهای مؤثر در جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف انرژی و کاهش هزینهها در کشاورزی بهشمار میرود. در این تحقیق، تأثیر روشهای مختلف خاکورزی بر پوشش بقایای گیاهی، مقاومت مکانیکی خاک و پایداری خاکدانهها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تأثیر درصدهای مختلف بقایای گیاهی بر مقاومت غلتشی چرخ غیرمحرک در محیط انباره خاک مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات مزرعهای بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی انجام شد. روشهای مختلف خاکورزی در سه تیمار (گاوآهن برگرداندار، گاوآهن بشقابی و گاوآهن چیزل) با چهار تکرار صورت گرفت. مقادیر بقایای گیاهی با استفاده از دو روش برش عرضیِ خطی و روش پردازش تصویر محاسبه گردید. آزمایشات مربوط به مقاومت غلتشی نیز در محیط انباره خاک و در سه سطح 10، 50 و 90 درصد انجام گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش شدت خاکورزی، پایداری خاکدانهها کاهش یافته است، بهطوریکه کمترین مقدار پایداری خاکدانه مربوط به تیمارهای خاکورزی شده با گاوآهن برگرداندار و بیشترین مقدار پایداری مختص تیمار خاکورزی شده با گاوآهن چیزل و بشقابی بهدست آمد. نتایج حاصل از بررسی اثر بقایای گیاهی بر مقاومت غلتشی چرخ نشان داد که مقاومت غلتشی تیمارهای مختلف با یکدیگر تفاوت معنیداری ندارند. در نهایت استفاده از گاوآهن بشقابی بهدلیل داشتن درصد بالایی از پوشش بقایای گیاهی و کاهش چشمگیر مقاومت مکانیکی و جرم ویژه ظاهری و نیز حفظ پایداری خاکدانهها، بهعنوان ابزار مناسب خاکورز در این تحقیق توصیه میشود.